Ο υπογοναδισμός στους άνδρες με παχυσαρκία και σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 αποτελεί συχνή αλλά συχνά παραγνωρισμένη επιπλοκή. Μέχρι σήμερα, η θεραπεία με τεστοστερόνη ήταν η συνήθης προσέγγιση. Ωστόσο, πρόσφατη μελέτη του 2024 δείχνει ότι η σεμαγλουτίδη, ένας GLP-1 αγωνιστής, όχι μόνο βελτιώνει την ορμονική λειτουργία αλλά και την ποιότητα του σπέρματος, με ασφάλεια και ολιστικό τρόπο. Το άρθρο εξετάζει γιατί η GLP-1 θεραπεία αποτελεί πλέον την πρώτη επιλογή στη διαχείριση του υπογοναδισμού σε άνδρες με παχυσαρκία και T2DM.
Τι είναι ο Υπογοναδισμός;
Ο υπογοναδισμός είναι η κατάσταση κατά την οποία οι όρχεις ενός άνδρα παράγουν ανεπαρκή ποσότητα τεστοστερόνης, της βασικής ανδρικής ορμόνης. Μπορεί να είναι:
- Πρωτοπαθής (οργανικός): όταν το πρόβλημα εντοπίζεται στους όρχεις
- Δευτεροπαθής (κεντρικός): όταν υπάρχει διαταραχή στον υποθάλαμο ή την υπόφυση
- Λειτουργικός: όταν δεν υπάρχει βλάβη, αλλά η παραγωγή τεστοστερόνης καταστέλλεται λόγω παχυσαρκίας, αντίστασης στην ινσουλίνη, ή άλλων μεταβολικών παραγόντων
Ο λειτουργικός υπογοναδισμός είναι η πιο συχνή μορφή σε άνδρες με παχυσαρκία και σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (T2DM). Εκτιμάται ότι επηρεάζει έως και 40% αυτών των ανδρών.
Συμπτώματα Υπογοναδισμού
Τα συμπτώματα του υπογοναδισμού μπορεί να είναι ήπια ή να παρερμηνευτούν ως γενική κόπωση. Συχνά περιλαμβάνουν:
- Μειωμένη libido και σεξουαλική δυσλειτουργία
- Κόπωση και μειωμένη ενέργεια
- Μυϊκή αδυναμία και απώλεια μυϊκής μάζας
- Διαταραχές στη διάθεση, κατάθλιψη
- Μειωμένη γονιμότητα και αλλοιώσεις στο σπέρμα
Αν δεν αντιμετωπιστεί, σχετίζεται με αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο και επιδείνωση του διαβήτη.
Παχυσαρκία και Υπογοναδισμός: Ένας φαύλος κύκλος
Η παχυσαρκία παίζει καθοριστικό ρόλο στην πρόκληση υπογοναδισμού μέσω:
- Αυξημένης αρωματοποίησης της τεστοστερόνης σε οιστρογόνα στον λιπώδη ιστό
- Χρόνιας φλεγμονής, που καταστέλλει τον υποθαλαμικό-υποφυσιακό-γονάδιο άξονα
- Ινσουλινοαντίστασης και υπερινσουλιναιμίας, που σχετίζονται με μειωμένη έκκριση GnRH
Αυτός ο μεταβολικός φαύλος κύκλος απαιτεί παρέμβαση στη ρίζα του προβλήματος και όχι απλή υποκατάσταση της τεστοστερόνης.
Θεραπεία Υπογοναδισμού: Τεστοστερόνη ή GLP-1 αγωνιστές;
Μέχρι πρόσφατα, η τεστοστερόνη ήταν η κύρια θεραπευτική προσέγγιση. Όμως παρουσιάζει μειονεκτήματα:
- Καταστέλλει την ενδογενή παραγωγή τεστοστερόνης
- Δεν βελτιώνει τη γονιμότητα
- Συνδέεται με αυξημένο αιματοκρίτη και πιθανό καρδιαγγειακό κίνδυνο
- Δεν αντιμετωπίζει την αιτία (παχυσαρκία και μεταβολική διαταραχή)
Οι GLP-1 αγωνιστές όπως η σεμαγλουτίδη προσφέρουν μια καινοτόμα λύση.
Νέα Μελέτη: Σεμαγλουτίδη vs Τεστοστερόνη στον Υπογοναδισμό
Η μελέτη που παρουσιάστηκε στο Endocrine Abstracts (2024) συνέκρινε:
- Semaglutide 1mg/εβδομάδα για 52 εβδομάδες
- Testosterone Undecanoate 1000mg IM κάθε 12 εβδομάδες
✅ Συμμετείχαν 63 άνδρες με παχυσαρκία, T2DM, και λειτουργικό υπογοναδισμό
📌 Παρακολούθηση: 1 έτος
🔍 Αποτελέσματα:
| Παράμετρος | Semaglutide | Τεστοστερόνη |
| Ολική τεστοστερόνη | Αύξηση (ενδογενής παραγωγή) | Αύξηση (εξωγενής) |
| Ελεύθερη τεστοστερόνη | Αύξηση | Αύξηση |
| Ποιότητα σπέρματος | Βελτίωση | Χωρίς αλλαγή |
| Απώλεια βάρους | ~11,3 κιλά | Ελάχιστη |
| Ινσουλινοαντίσταση | Βελτίωση | Καμία βελτίωση |
| Λιπώδης μάζα | Σημαντική μείωση | Δεν άλλαξε |
| Ψυχοσεξουαλική λειτουργία | Βελτίωση | Μέτρια βελτίωση |
Πώς βοηθά η Σεμαγλουτίδη στον Υπογοναδισμό;
Η σεμαγλουτίδη, πέρα από την απώλεια βάρους, επιδρά σε πολλαπλά επίπεδα:
🔹 Ενεργοποίηση του Υποθαλαμικού Άξονα
Μετά την απώλεια βάρους και την υποχώρηση της ινσουλινοαντίστασης, η παραγωγή GnRH και LH αυξάνεται φυσιολογικά, οδηγώντας σε ενδογενή αύξηση της τεστοστερόνης.
🔹 Μείωση φλεγμονής
Η χρόνια φλεγμονή του λιπώδους ιστού σχετίζεται με καταστολή της παραγωγής ορμονών. Η GLP-1 δράση μειώνει κυτοκίνες όπως η IL-6 και TNF-α.
🔹 Βελτίωση γονιμότητας
Η μελέτη κατέδειξε αύξηση στην κινητικότητα και μορφολογία των σπερματοζωαρίων, κάτι που δεν πέτυχε η τεστοστερόνη.
🔹 Ψυχολογικά οφέλη
Η σεμαγλουτίδη βελτιώνει τη διάθεση, τον ύπνο και την αυτοεκτίμηση — συχνά επηρεασμένα σε άνδρες με υπογοναδισμό.
Τι να επιλέξετε;
Η τεστοστερόνη μπορεί να έχει θέση σε ειδικές περιπτώσεις, αλλά δεν πρέπει να είναι η πρώτη γραμμή θεραπείας σε λειτουργικό υπογοναδισμό.
Αντίθετα, η σεμαγλουτίδη:
- Αντιμετωπίζει τη ρίζα του προβλήματος
- Είναι ασφαλής και αποτελεσματική
- Δεν καταστέλλει την ενδογενή παραγωγή
Βελτιώνει την ποιότητα ζωής και γονιμότητα.
Συχνές Ερωτήσεις
Πόσο γρήγορα βελτιώνεται ο υπογοναδισμός με τη σεμαγλουτίδη;
Σημαντική βελτίωση παρατηρείται μέσα στους πρώτους 3–6 μήνες, ιδίως μετά από απώλεια 7–10% του σωματικού βάρους.
Η θεραπεία με GLP-1 είναι μόνο για διαβητικούς;
Όχι. Η σεμαγλουτίδη έχει έγκριση και για παχυσαρκία χωρίς διαβήτη, υπό ιατρική παρακολούθηση.
Υπάρχουν παρενέργειες;
Οι πιο συχνές είναι ήπια γαστρεντερικά συμπτώματα (ναυτία, φούσκωμα) που υποχωρούν με τον καιρό.
Συμπέρασμα
Ο υπογοναδισμός στους άνδρες με παχυσαρκία και διαβήτη τύπου 2 δεν είναι απλώς ζήτημα χαμηλής τεστοστερόνης. Είναι ένδειξη μεταβολικής απορρύθμισης που απαιτεί ολιστική προσέγγιση.
Η σεμαγλουτίδη αποδεικνύεται ανώτερη της εξωγενούς τεστοστερόνης, προσφέροντας αποκατάσταση της ενδογενούς λειτουργίας, βελτίωση της γονιμότητας και συνολική ενίσχυση της υγείας του άνδρα.
👉 Εάν έχετε συμπτώματα ή ανησυχίες, κλείστε ραντεβού σήμερα.
📍 Παύλου Μπακογιάννη 46, Βριλήσσια | ☎️ 210 80 30413 | 🌐 www.genikosiatros.gr