Υπέρταση: Η «σιωπηλή» απειλή – Τι πρέπει να γνωρίζετε!

Τι είναι η υπέρταση;

Η υπέρταση, ή αλλιώς υψηλή αρτηριακή πίεση, είναι μία από τις πιο κοινές αλλά και πιο ύπουλες καταστάσεις υγείας. Ονομάζεται «σιωπηλή» γιατί, στις περισσότερες περιπτώσεις, δεν προκαλεί συμπτώματα. Ωστόσο, αν δεν διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί εγκαίρως, μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές, όπως έμφραγμα, εγκεφαλικό επεισόδιο, καρδιακή ανεπάρκεια ή νεφρική βλάβη.

Πώς μετράμε την αρτηριακή πίεση;

Η αρτηριακή πίεση είναι η δύναμη που ασκεί το αίμα στα τοιχώματα των αρτηριών. Μετριέται με δύο αριθμούς:

Συστολική πίεση (ο πρώτος αριθμός): Η πίεση όταν η καρδιά συσπάται.
Διαστολική πίεση (ο δεύτερος αριθμός): Η πίεση όταν η καρδιά χαλαρώνει.

Φυσιολογικές τιμές είναι περίπου 120/80 mmHg.

Πότε θεωρείται η πίεση αυξημένη;

Η υπέρταση διαγιγνώσκεται όταν:

Η πίεση στο ιατρείο είναι 140/90 mmHg ή υψηλότερη.
Η πίεση στο σπίτι είναι 135/85 mmHg ή υψηλότερη.

Για άτομα άνω των 80 ετών, τα όρια είναι ελαφρώς υψηλότερα (π.χ. 150/90 mmHg στο ιατρείο).

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Απαιτείται επαναλαμβανόμενος έλεγχος σε διαφορετικές συνθήκες:

Μετρήσεις στο ιατρείο (τουλάχιστον 2 φορές).
Καθημερινός έλεγχος στο σπίτι για 5–7 ημέρες (πρωί και βράδυ).
24ωρη καταγραφή με συσκευή (Holter πίεσης).

Συχνά παρατηρείται το φαινόμενο της «υπέρτασης της λευκής μπλούζας», όπου η πίεση αυξάνεται λόγω άγχους κατά τη μέτρηση στο ιατρείο. Για αυτό, ο κατ’ οίκον έλεγχος είναι απαραίτητος.

Τύποι υπέρτασης

Πρωτογενής (ουσιώδης) υπέρταση

Η πιο συχνή μορφή (90% των περιπτώσεων).
Εξελίσσεται σταδιακά χωρίς εμφανή αιτία.
Συνδέεται με τρόπο ζωής (διατροφή, αδράνεια, στρες) και γενετική προδιάθεση.

Δευτερογενής υπέρταση

Προκαλείται από συγκεκριμένη αιτία, με απότομη έναρξη και υψηλές τιμές.

Αίτια:

Νεφρικές παθήσεις.
Ορμονικές διαταραχές (π.χ. υπερθυρεοειδισμός).
Αποφρακτική υπνική άπνοια.
Φάρμακα (αντισυλληπτικά, παυσίπονα).
Ναρκωτικές ουσίες (κοκαΐνη, αμφεταμίνες).

Διερεύνηση: Εξετάσεις αίματος, ούρων και απεικονιστικές μεθόδους.

Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο;

Η υπέρταση μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά ορισμένοι παράγοντες αυξάνουν τον κίνδυνο:

Ηλικία: Όσο μεγαλώνουμε, τόσο αυξάνεται η πιθανότητα εμφάνισης υπέρτασης.
Οικογενειακό ιστορικό υπέρτασης.
Κακή διατροφή, ειδικά διατροφή πλούσια σε αλάτι.
Παχυσαρκία ή αυξημένο σωματικό βάρος.
Καθιστική ζωή χωρίς σωματική άσκηση.
Κάπνισμα και κατανάλωση αλκοόλ.
Χρόνιο άγχος ή στρες.
Εθνικότητα: Άτομα αφρικανικής ή ασιατικής καταγωγής έχουν αυξημένο κίνδυνο.

Τι κινδύνους εμπεριέχει η υπέρταση;

Η χρόνια υπέρταση προκαλεί βλάβη σε αγγεία και όργανα, αυξάνοντας τον κίνδυνο για:

Εγκεφαλικό επεισόδιο (αιμορραγικό ή ισχαιμικό).
Έμφραγμα του μυοκαρδίου.
Καρδιακή ή νεφρική ανεπάρκεια.
Ανεύρυσμα αορτής.
Απώλεια όρασης (από βλάβη στον οπτικό νευρό).
Αγγειακή άνοια (λόγω χρόνιας βλάβης στον εγκέφαλο).

📌 Σημαντικό: Ακόμη και μια μικρή μείωση της πίεσης μειώνει δραματικά τους κινδύνους.

Πρόληψη και Διαχείριση

1. Διατροφή

Μεσογειακή δίαιτα: Φρούτα, λαχανικά, ψάρια, όσπρια, ελαιόλαδο.
Περιορισμός αλατιού (<5 γρ/ημέρα).
Αποφυγή επεξεργασμένων τροφίμων, κόκκινου κρέατος και τηγανητών.

2. Σωματικό βάρος

Απώλεια 5–10% του βάρους μειώνει σημαντικά την πίεση.

3. Σωματική δραστηριότητα

30 λεπτά μέτριας έντασης άσκησης (π.χ. περπάτημα) 5 φορές/εβδομάδα.

4. Κακές συνήθειες

Κάπνισμα: Καταστρέφει τα αγγεία.
Αλκοόλ: Μέγιστη κατανάλωση – 1 ποτό/ημέρα (γυναίκες), 2 (άντρες).

5. Διαχείριση άγχους

7–8 ώρες ύπνου καθημερινά.
Τεχνικές χαλάρωσης (διαλογισμός, βαθιές αναπνοές).

Συμπέρασμα

Η υπέρταση δεν είναι μία μόνιμη καταδίκη, αλλά μια πρόσκληση για αυτοφροντίδα. Με απλές αλλαγές στον τρόπο ζωής και –όταν απαιτείται– φαρμακευτική αγωγή, μπορείτε να ζήσετε υγιέστατα!

📌 Στο ιατρείο μας, προσφέρουμε: