Η εξατομικευμένη βιοπανομοιότυπη ορμονική θεραπεία (custom-compounded bioidentical hormone therapy – cBHT) προωθείται ως “φυσική” και “εξατομικευμένη” λύση για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης. Όμως πίσω από τα όμορφα λόγια, κρύβονται σοβαροί κίνδυνοι για την υγεία.
Όλες οι μεγάλες διεθνείς επιστημονικές εταιρείες προειδοποιούν: Μην χρησιμοποιείτε cBHT. Δεν είναι ασφαλής, δεν είναι καλύτερη, και μπορεί να αποδειχθεί επικίνδυνη.
Τι είναι η Εξατομικευμένη Βιοπανομοιότυπη Ορμονική Θεραπεία;
Η εξατομικευμένη βιοπανομοιότυπη ορμονική θεραπεία προβάλλεται από κάποιους ως μια “φυσική”, “ασφαλής” ή “εξατομικευμένη” εναλλακτική στην καθιερωμένη ορμονική θεραπεία εμμηνόπαυσης (HRT). Περιλαμβάνει σκευάσματα που παρασκευάζονται κατά παραγγελία από φαρμακεία και περιέχουν ορμόνες παρόμοιες με αυτές που παράγει το ανθρώπινο σώμα, όπως οιστρογόνα, προγεστερόνη, τεστοστερόνη ή DHEA.
Αυτός ο τύπος θεραπείας δεν είναι εγκεκριμένος από τον ΕΟΦ, τον FDA ή άλλες διεθνείς ρυθμιστικές αρχές, και δεν έχει περάσει από αυστηρούς ελέγχους για την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητά του.
Πώς διαφημίζεται η Εξατομικευμένη Βιοπανομοιότυπη Ορμονική Θεραπεία;
Οι υποστηρικτές της cBHT ισχυρίζονται ότι:
- Είναι πιο “φυσική” γιατί οι ορμόνες είναι βιοπανομοιότυπες.
- Είναι εξατομικευμένη, προσαρμοσμένη στο “ορμονικό προφίλ” της κάθε γυναίκας.
- Είναι πιο ασφαλής ή με λιγότερες παρενέργειες.
- Μπορεί να παρασκευαστεί σε μορφές που δεν είναι διαθέσιμες εμπορικά (π.χ. κρέμες)
Ωστόσο, δεν υπάρχουν επιστημονικές αποδείξεις που να στηρίζουν αυτούς τους ισχυρισμούς.
Τι λένε οι διεθνείς επιστημονικές εταιρείες;
Όλες οι κορυφαίες ιατρικές εταιρείες έχουν τοποθετηθεί ξεκάθαρα ενάντια στην εξατομικευμένη βιοπανομοιότυπη ορμονική θεραπεία:
The Menopause Society
“Η χρήση μη ελεγμένων, εξατομικευμένων βιοπανομοιότυπων ορμονικών θεραπειών δεν συνιστάται. Τα εμπορικά εγκεκριμένα σκευάσματα είναι ασφαλέστερα και προτιμητέα.”
— The Menopause Society Position Statement, 2022
International Menopause Society (IMS)
“Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι τα εξατομικευμένα σκευάσματα είναι ανώτερα ή πιο ασφαλή από τις ρυθμιστικά εγκεκριμένες ορμονικές θεραπείες.”
— IMS Global Consensus, 2023
British Menopause Society (BMS)
“Δεν υποστηρίζουμε τη χρήση γαληνικών βιοπανομοιότυπων σκευασμάτων λόγω έλλειψης δεδομένων για την ποιότητα, τη δοσολογία και την ασφάλεια.”
— BMS Guideline, 2022
U.S. FDA (Food and Drug Administration)
“Τα compounded bioidentical products δεν είναι εγκεκριμένα από το FDA. Μπορεί να έχουν σοβαρούς κινδύνους, όπως μη προβλέψιμα επίπεδα ορμονών και αυξημένο κίνδυνο καρκίνου.”
— FDA Warning, 2020
Ποια είναι τα βασικά προβλήματα με την cBHT;
- Έλλειψη ελέγχου ποιότητας και δοσολογίας
Τα γαληνικά σκευάσματα δεν υποβάλλονται στους ίδιους αυστηρούς ελέγχους για καθαρότητα, δοσολογία, σταθερότητα και βιοδιαθεσιμότητα. Αυτό σημαίνει:
- Η δόση μπορεί να διαφέρει από παρτίδα σε παρτίδα.
- Η απορρόφηση δεν είναι προβλέψιμη.
- Οι κλινικές επιδράσεις είναι αβέβαιες.
- Χρήση αναξιόπιστων ορμονικών εξετάσεων
Η εξατομίκευση βασίζεται συχνά σε εξετάσεις σάλιου ή μη έγκυρες αιματολογικές τιμές για να “προσαρμόσουν” τις δόσεις. Αυτό δεν είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο:
- Τα επίπεδα ορμονών στο σάλιο δεν αντικατοπτρίζουν την πραγματική ορμονική κατάσταση του σώματος.
- Δεν υπάρχουν αξιόπιστα “ορμονικά προφίλ” για την εμμηνόπαυση.
- Ελλιπής τεκμηρίωση για την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα
Δεν υπάρχουν τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες μελέτες που να αποδεικνύουν ότι η εξατομικευμένη βιοπανομοιότυπη ορμονική θεραπεία είναι: Αποτελεσματικότερη, Ασφαλέστερη και Με λιγότερες παρενέργειες σε σύγκριση με τις εγκεκριμένες ορμονικές θεραπείες.
Ποιοι είναι οι πιθανοί κίνδυνοι της cBHT;
- Υπερδοσολογία ή υποδοσολογία: Δεν υπάρχει ακρίβεια στην απορρόφηση.
- Καρκίνος του ενδομητρίου: Αν δεν περιέχει σωστή δόση προγεστερόνης.
- Θρομβώσεις.
- Αλληλεπιδράσεις: Άγνωστες ή απρόβλεπτες όταν συνδυάζονται πολλαπλές ορμόνες.
Απόκρυψη πραγματικών προβλημάτων υγείας: Ορισμένα συμπτώματα αποδίδονται σε “ορμονική ανισορροπία”, αγνοώντας άλλες σοβαρές διαγνώσεις.
Η Αλήθεια για τις Εγκεκριμένες Βιοπανομοιότυπες Ορμόνες
Ο όρος “βιοπανομοιότυπες” χρησιμοποιείται παραπλανητικά. Στην πραγματικότητα, πολλά εγκεκριμένα φαρμακευτικά σκευάσματα περιέχουν βιοπανομοιότυπες ορμόνες, όπως:
- 17β-οιστραδιόλη (π.χ. Estrofem, Sandrena, Oestrogel)
- Μικρονισμένη προγεστερόνη (π.χ. Utrogestan)
Αυτές οι θεραπείες είναι ασφαλείς, έχουν περάσει από κλινικές μελέτες και εγκρίνονται από τον ΕΟΦ και τον EMA.
Τι προτείνουν οι κατευθυντήριες οδηγίες;
Οι σύγχρονες κατευθυντήριες γραμμές συνιστούν τη χρήση:
- Εγκεκριμένων ορμονικών θεραπειών
- Με τεκμηριωμένο προφίλ ασφάλειας
- Στην κατάλληλη δόση και οδό χορήγησης
- Με παρακολούθηση από εξειδικευμένο ιατρό
Η χρήση cBHT θα πρέπει να αποφεύγεται.
Γιατί συνεχίζεται η χρήση της cBHT στην Ελλάδα και αλλού;
- Μάρκετινγκ και social media με όρους όπως “φυσική” ή “ανώτερη”.
- Έλλειψη ενημέρωσης των ιατρών και των ασθενών.
- Ορμονικός πανικός: πολλοί ασθενείς φοβούνται τα “χημικά” και προτιμούν υποτιθέμενες φυσικές λύσεις.
- Εμπορικά συμφέροντα σε φαρμακεία, ιδιωτικές κλινικές και γιατρών.
Πώς να προστατευτείτε;
- Συζητήστε με εξειδικευμένο ιατρό της εμμηνόπαυση.
- Μην κάνετε ορμονικές εξετάσεις σάλιου χωρίς λόγο.
- Ζητήστε να σας εξηγήσουν ποια θεραπεία είναι εγκεκριμένη και ποια όχι.
- Μην ενδίδετε σε υποσχέσεις για “μαγικές θεραπείες” ή “εξατομικευμένες λύσεις” χωρίς τεκμηρίωση.
Συμπέρασμα
Η εξατομικευμένη βιοπανομοιότυπη ορμονική θεραπεία είναι μια πρακτική που δεν υποστηρίζεται από επιστημονικά δεδομένα και απορρίπτεται από όλες τις διεθνείς ιατρικές εταιρείες. Αντί να είναι πιο ασφαλής ή φυσική, ενδέχεται να είναι επικίνδυνη, καθώς στερείται ποιοτικού ελέγχου, τυποποίησης και τεκμηρίωσης.
Η εμμηνόπαυση είναι μια φυσιολογική φάση της ζωής, αλλά τα έντονα συμπτώματα δεν είναι κάτι που πρέπει να υπομείνετε σιωπηλά. Υπάρχουν εγκεκριμένες, ασφαλείς και αποτελεσματικές θεραπείες που μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά την καθημερινότητά σας.
👉 Κλείστε σήμερα ραντεβού στο ιατρείο μας για υπεύθυνη και επιστημονικά τεκμηριωμένη καθοδήγηση σχετικά με την εμμηνόπαυση και τις διαθέσιμες θεραπείες.
