Οι λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού είναι από τις πιο συχνές αιτίες επισκέψεων στον γιατρό, ιδιαίτερα τους χειμερινούς μήνες. Συνήθως προκαλούνται από ιούς και εμφανίζουν συμπτώματα παρόμοια με κρυολόγημα, όπως πονόλαιμο, καταρροή και βήχα. Οι περισσότερες περιπτώσεις είναι ήπιες και αυτοπεριοριζόμενες, αλλά ορισμένες μπορεί να απαιτούν ιατρική παρέμβαση.
Τι είναι η λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού;
Πρόκειται για φλεγμονή ή μόλυνση που επηρεάζει:
- Mύτη
- Φάρυγγα
- Λάρυγγα
- Τραχεία
- Ιγμόρεια
Συνηθισμένες μορφές:
- Κοινό κρυολόγημα (ρινοϊοί)
- Φαρυγγίτιδα
- Λαρυγγίτιδα
- Ιγμορίτιδα
- Αμυγδαλίτιδα
- Στρεπτοκοκκική λοίμωξη (ομάδας Α)
📌 Σημείωση: 80-90% των περιπτώσεων οφείλονται σε ιούς και δεν απαιτούν αντιβιοτικά.
Συμπτώματα
Τα πιο συχνά εμφανιζόμενα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Καταρροή ή ρινική συμφόρηση
- Πονόλαιμο
- Βήχα (ξηρός ή παραγωγικός)
- Πυρετό (συνήθως <38.5°C)
- Κόπωση
- Πονοκέφαλος
- Βραχνάδα
- Φτέρνισμα
Διάρκεια: 5-7 ημέρες για ιογενείς λοιμώξεις.
Αιτίες
Ιογενείς (90% των περιπτώσεων):
- Ρινοϊοί (κοινό κρυολόγημα)
- Ιός γρίπης (Influenza)
- RSV
- Κορονοϊός (COVID-19)
Βακτηριακές (10%):
- Στρεπτόκοκκος ομάδας Α
- Haemophilus influenzae
- Streptococcus pneumoniae
Σπάνιες αιτίες:
- Μύκητες (σε ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς)
- Άλλες ατυπικές λοιμώξεις
Μετάδοση
Οι λοιμώξεις μεταδίδονται μέσω:
- Σταγονιδίων (βήχας, φτέρνισμα)
- Επαφής με μολυσμένες επιφάνειες
- Άμεσης επαφής με μολυσμένα άτομα
Περίοδος μεταδοτικότητας:
- Ιογενείς: 1-2 ημέρες πριν έως 5-7 ημέρες μετά την εμφάνιση συμπτωμάτων
- Στρεπτόκοκκος: έως 24 ώρες μετά την έναρξη αντιβίωσης
Επιπλοκές
Παρόλο που οι περισσότερες λοιμώξεις είναι ήπιες, ενδέχεται να προκύψουν:
- Ωτίτιδα (κυρίως σε παιδιά)
- Πνευμονία
- Στρεπτοκοκκικός ρευματικός πυρετός
- Ρινοκολπίτιδα
-
Εξάνθημα
Ομάδες υψηλού κινδύνου:
- Ηλικιωμένοι (>65 ετών)
- Βρέφη και νεογνά
- Ανοσοκατεσταλμένοι ασθενείς
- Άτομα με χρόνιες παθήσεις (άσθμα, διαβήτης, ΧΑΠ)
Διάγνωση
- Κλινική εξέταση: Ιστορικό και σωματική εξέταση
- Διαγνωστικά τεστ (όταν απαιτείται):
- Strep Test (γρήγορο τεστ για στρεπτόκοκκο)
- Φαρυγγικό ξύσμα για καλλιέργεια
- Rapid test για γρίπη ή COVID-19
- Ακτινογραφία θώρακα (σε ύποπτη πνευμονία)
Θεραπεία
Ιογενείς λοιμώξεις:
Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν απαιτείται ειδική αγωγή και η αντιμετώπιση είναι συμπτωματική, όπως:
-
Αντιπυρετικά (παρακεταμόλη, ιβουπροφαίνη)
-
Παυσίπονα
-
Υγρή διατροφή & επαρκής ενυδάτωση
-
Ρινικά διαλύματα
-
Ανάπαυση
Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να χορηγηθεί ειδική αντιική θεραπεία, όπως:
-
Tamiflu (για γρίπη, με ιατρική ένδειξη)
-
Paxlovid (για COVID-19, σε ευπαθείς ομάδες)
Βακτηριακές λοιμώξεις:
-
Αντιβιοτικά μόνο με ιατρική συνταγή, όταν τεκμηριώνεται βακτηριακή αιτία
-
Πενικιλλίνη ή αμοξικιλλίνη για στρεπτόκοκκο ομάδας Α
⚠️ Προσοχή: Η χρήση αντιβιοτικών χωρίς λόγο ή για ιογενείς λοιμώξεις δεν βοηθά και συμβάλλει στην ανάπτυξη αντιβιοτικής αντοχής, ένα σοβαρό και αυξανόμενο πρόβλημα δημόσιας υγείας
Πρόληψη
- Συχνό πλύσιμο χεριών με σαπούνι
- Εμβολιασμοί (γρίπη, COVID-19, πνευμονιόκοκκος)
- Αποφυγή επαφής με μολυσμένα άτομα
- Χρήση μάσκας σε κλειστούς χώρους
- Καλός αερισμός των χώρων
Πότε να επισκεφθείτε τον γιατρό;
Ζητήστε ιατρική συμβουλή αν:
- Τα συμπτώματα επιδεινώνονται μετά από 3 ημέρες
- Ο πυρετός υπερβαίνει τους 38.5°C για >48 ώρες
- Εμφανίζεται δυσκολία στην αναπνοή
- Παρατηρείται έντονος πόνος στο στήθος ή στα αυτιά
- Τα συμπτώματα διαρκούν >10 ημέρες
Πότε να ζητήσετε άμεση ιατρική βοήθεια
Μεταβείτε στα επείγοντα αν εμφανίζετε:
- Σοβαρή δυσπνοία
- Κυάνωση (μπλε χείλη/δέρμα)
- Αφυδάτωση (μειωμένη ούρηση, ζάλη)
- Σύγχυση ή υπνηλία
Συμπέρασμα
Οι λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού είναι συχνές αλλά συνήθως αυτοπεριοριζόμενες. Η σωστή διαχείριση περιλαμβάνει:
- Ανακούφιση συμπτωμάτων
- Παρακολούθηση για επιπλοκές
- Κατάλληλη πρόληψη
Για περισσότερες πληροφορίες ή κλινική αξιολόγηση, επικοινωνήστε με το Ιατρείο μας ή κλείστε ραντεβού online.
