Η εμμηνόπαυση και η περιεμμηνόπαυση αποτελεί μια από τις πιο φυσιολογικές φάσεις στη ζωή κάθε γυναίκας. Παρ’ όλα αυτά, ακόμα και σήμερα, πολλές γυναίκες νιώθουν ντροπή, απομόνωση ή αμηχανία να μιλήσουν για αυτήν. Σε πολλές περιπτώσεις, δεν είναι μόνο η άγνοια που περιβάλλει την εμμηνόπαυση, αλλά και ένα βαθιά ριζωμένο ταμπού που τη μετατρέπει από φυσιολογική διαδικασία σε κάτι που πρέπει να “αντέξει” ή να “κρυφτεί”.
Tο ταμπού γύρω από την εμμηνόπαυση.
Το ταμπού είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο που οδηγεί στην αποσιώπηση ή υποτίμηση θεμάτων τα οποία θεωρούνται “άβολα” ή “ντροπιαστικά”. Η εμμηνόπαυση, όπως και η περίοδος, το σεξ ή η γήρανση, ανήκει δυστυχώς σε αυτή την κατηγορία σε πολλές κοινωνίες — και ειδικά στην Ελλάδα, όπου οι γυναίκες ενθαρρύνονται να φαίνονται πάντα «νέες», «δυνατές» και «ανέγγιχτες» από το πέρασμα του χρόνου.
Πολιτισμικές και κοινωνικές ρίζες του ταμπού στην Ελλάδα
Στην ελληνική κουλτούρα, η γονιμότητα συχνά συνδέεται με την ταυτότητα της γυναίκας. Η απώλεια της περιόδου σηματοδοτεί, για πολλούς, την «απώλεια της θηλυκότητας» ή της «χρησιμότητας» μιας γυναίκας. Αυτή η βαθιά ριζωμένη αντίληψη οδηγεί σε σιωπή, αυτοϋποτίμηση και σε μια γενικευμένη απουσία δημόσιου λόγου γύρω από την εμμηνόπαυση.
Ας δούμε μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα:
- Οι περισσότερες γυναίκες δεν αναφέρουν τα συμπτώματά τους ούτε στους γιατρούς τους.
- Δεν υπάρχουν σχεδόν καθόλου τηλεοπτικές εκπομπές, άρθρα ή διαφημίσεις για την εμμηνόπαυση.
- Οι ίδιες οι γυναίκες συχνά γελοιοποιούν την εμπειρία τους, λέγοντας «παλιμπαιδίζω» ή «τρελάθηκα», αντί να ζητήσουν βοήθεια.
- Η εμμηνόπαυση σχεδόν ποτέ δεν συζητιέται στον εργασιακό χώρο, παρόλο που επηρεάζει άμεσα την απόδοση, τη συγκέντρωση και τη διάθεση.
Στατιστικά: Μια παγκόσμια πραγματικότητα
Σύμφωνα με την International Menopause Society, μέχρι το 2030 πάνω από 1,2 δισεκατομμύρια γυναίκες παγκοσμίως θα βρίσκονται στην εμμηνόπαυση. Παρά την κλίμακα του φαινομένου, το 47% των γυναικών αισθάνονται ότι η εμμηνόπαυση παραμένει ταμπού.
Στη Μεγάλη Βρετανία:
- 6 στις 10 γυναίκες λένε ότι η εμμηνόπαυση επηρέασε αρνητικά την εργασία τους.
- Πάνω από το 50% δεν συζητούν τα συμπτώματά τους με κανέναν στον εργασιακό τους χώρο.
Στην Ελλάδα, δεν υπάρχουν επίσημα εθνικά δεδομένα — μια ακόμα ένδειξη της σιωπής γύρω από το θέμα.
Οι επιπτώσεις…
Το ταμπού δεν είναι μόνο πολιτισμικό πρόβλημα — είναι και ζήτημα δημόσιας υγείας.
- Καθυστέρηση διάγνωσης και θεραπείας: Πολλές γυναίκες δεν γνωρίζουν ότι τα συμπτώματά τους — όπως εξάψεις, αϋπνία, ευερεθιστότητα, κατάθλιψη ή αυξημένο βάρος — σχετίζονται με την εμμηνόπαυση. Έτσι, δεν ζητούν βοήθεια ή αποδίδουν τα προβλήματα στην «ηλικία», την «κούραση» ή τη «δουλειά».
- Κακή ποιότητα ζωής: Το να ζεις με συμπτώματα χωρίς υποστήριξη ή λύση μπορεί να οδηγήσει σε απομόνωση, μείωση της αυτοεκτίμησης, προβλήματα στις σχέσεις και ψυχική επιβάρυνση.
- Δυσκολία στην εργασία: Πολλές γυναίκες στην περιεμμηνόπαυση αναφέρουν μείωση στη συγκέντρωση, στην αντοχή και στην επαγγελματική απόδοση. Το ταμπού τις αποτρέπει από το να ζητήσουν βοήθεια ή προσαρμογές.
- Απουσία ενημέρωσης και εκπαίδευσης: Πολλοί γιατροί, ακόμα και σήμερα, δεν είναι επαρκώς καταρτισμένοι για την ορθή διαχείριση της εμμηνόπαυσης.
Πώς μπορούμε να σπάσουμε το ταμπού;
Η αλλαγή ξεκινά από την ενημέρωση και την επικοινωνία. Μερικά πρακτικά βήματα:
- Δημόσιος διάλογος
Η εμμηνόπαυση πρέπει να συζητείται ανοιχτά, σε άρθρα, εκπομπές, σχολεία και χώρους εργασίας. Όσο περισσότερο μιλάμε γι’ αυτή, τόσο λιγότερο τρομακτική και ντροπιαστική γίνεται.
- Ενημέρωση των επαγγελματιών υγείας
Η εκπαίδευση των γιατρών και των επαγγελματιών υγείας είναι κρίσιμη για τη σωστή διάγνωση, καθοδήγηση και αντιμετώπιση των γυναικών στην εμμηνόπαυση.
- Υποστήριξη στον χώρο εργασίας
Πολλές διεθνείς εταιρείες έχουν πλέον menopause policies. Παροτρύνουμε τις ελληνικές επιχειρήσεις να εντάξουν εκπαιδευτικά προγράμματα, ευέλικτο ωράριο ή ενημερωτικές εκστρατείες στους χώρους εργασίας.
- Εκπαίδευση από το σχολείο
Όπως μιλάμε στα παιδιά για την περίοδο, το σώμα και τις σχέσεις, έτσι πρέπει να αρχίσουμε να μιλάμε και για την εμμηνόπαυση ως φυσιολογικό στάδιο ζωής.
- Υποστήριξη από άλλες γυναίκες
Οι γυναίκες πρέπει να στηρίζουν η μία την άλλη, να μοιράζονται τις εμπειρίες τους, να συζητούν και να ενδυναμώνουν η μία την άλλη.
Η δύναμη του λόγου και της αναγνώρισης
Όταν μια γυναίκα βρίσκει το θάρρος να μιλήσει, ανοίγει την πόρτα για εκατοντάδες άλλες. Μια λέξη, μια εμπειρία, μια ανάρτηση στα social media μπορεί να κάνει τη διαφορά.
Δεν είσαι μόνη σου. Οι εξάψεις, η κόπωση, η σύγχυση, η μείωση της λίμπιντο — δεν είναι “καπρίτσια” ή “υστερίες”. Είναι απολύτως φυσιολογικές εκφάνσεις της μετάβασης σε μια νέα φάση ζωής.
Το παράδειγμα άλλων χωρών
Η Μεγάλη Βρετανία έχει ήδη δημιουργήσει «Menopause Ambassadors» και υποχρεώνει τα φαρμακεία να παρέχουν πληροφορίες στις γυναίκες. Στη Γαλλία, έχουν κυκλοφορήσει δημόσια σποτ, ενώ στον Καναδά υπάρχουν ειδικά κέντρα εμμηνόπαυσης σε κάθε επαρχία.
Και στην Ελλάδα;
Η ενημέρωση είναι αποσπασματική, βασισμένη σε blogs και social media — χωρίς εθνική στρατηγική, εκπαίδευση ή καθοδήγηση.
Ο ρόλος του γιατρού: από την αμηχανία στη συμμαχία
Οι γυναίκες συχνά αποφεύγουν να μιλήσουν στον γιατρό τους για τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης. Φοβούνται ότι θα τις αγνοήσει, θα τις παρεξηγήσει ή θα τους πει να “το ξεπεράσουν”. Ο ρόλος του γενικού γιατρού είναι κρίσιμος — όχι μόνο για να χορηγήσει θεραπεία (όπου ενδείκνυται), αλλά κυρίως για να ακούσει, να εξηγήσει και να στηρίξει.
Η εμμηνόπαυση δεν είναι αρρώστια — αλλά τα σοβαρά συμπτώματα της είναι αντιμετωπίσιμα.
Συμπέρασμα
Η εμμηνόπαυση δεν πρέπει να είναι ταμπού. Είναι ένα φυσιολογικό, αναπόφευκτο και πολλές φορές απαιτητικό στάδιο στη ζωή κάθε γυναίκας. Δεν υπάρχει λόγος να το περνάς μόνη σου, ούτε να το υπομένεις σιωπηλά.
Αν βιώνεις συμπτώματα που επηρεάζουν την καθημερινότητά σου, αν νιώθεις ότι κάτι δεν πάει καλά αλλά δεν ξέρεις πού να απευθυνθείς — είμαστε εδώ για να σε ακούσουμε, να σε καταλάβουμε και να σε βοηθήσουμε με τις κατάλληλες λύσεις.
📍 Κλείσε σήμερα το ραντεβού σου στο ιατρείο μας και κάνε το πρώτο βήμα για μια εμμηνόπαυση με γνώση, φροντίδα και υποστήριξη.
